W Karkonoszach, podobnie jak w innych obszarach górskich występuje piętrowy układ stref klimatycznych, związany z dominującym oddziaływaniem wysokości nad poziom morza.
Miejscowa ludność zajmowała się głównie rolnictwem, górnictwem i hutnictwem. Po odkryciu pokładów kwarcu w XIII wieku w Górach Izerskich zaczęło rozwijać się hutnictwo. W dolinach rzecznych powstawały huty wędrowne produkujące tzw. vitrum montanum – szkło górskie.
Zarówno po śląskiej stronie gór w Piechowicach, Szklarskiej Porębie i Czerniawie jak i po czeskiej stronie, w Harrachovie, Jabloncu nad Nisou, Desnej i Rokytnicy funkcjonowały huty szkła. Natomiast tam, gdzie znaleziono pokłady rud kruszcowych zakładano kopalnie.
Głównym grzbietem Karkonoszy biegnie europejski dział wodny, rozgraniczający dorzecza Łaby i Odry oraz oddzielający zlewiska Morza Bałtyckiego i Morza Północnego. Obszar Karkonoskiego Parku Narodowego odwadniany jest przede wszystkim przez dwie zlewnie lewych dopływów Bobru - Kamiennej i Łomnicy. Zlewnie te ograniczone są działami wodnymi wyznaczonymi w znacznej części grzbietami górskimi.
Na zachodzie i północnym zachodzie zlewnię Kamiennej od zlewni Izery - prawego dopływu Łaby oraz od zlewni Kwisy i Kamienicy -dopływów Bobru, oddzielają Góry Izerskie. Od południowego-wschodu zlewnia Łomnicy graniczy ze zlewniami górskich dopływów Bobru: Złotnej i Świdnika, dokąd sięga fragment otuliny parku (na Lasockim Grzbiecie).
W Karkonoszach wyróżnia się cztery główne typów cieków górskich, tj.: potoki stokowe, potoki śródrumowiskowe, potoki dolinne i potoki dolinno-wąwozowe.
W skałach wschodnich Karkonoszy zapisana jest fascynująca historia! Geolodzy odczytali, że około 380-340 milionów lat temu, w okresach geologicznych zwanych dewonem i karbonem zachodnie Sudety znalazły się w strefie zderzenia, dwóch kontynentów, które zachodziło wtedy na wielkim obszarze, od Appalachów w Stanach Zjednoczonych i dzisiejszych Gór Atlas w Afryce, wzdłuż Europy po Turcję i Kaukaz (cały ten obszar znajdował się wtedy w pobliżu równika). Na krawędź jednego z tych kontynentów, nasunęły się serie skalne, które budują dziś wschodnią część Karkonoszy. Ze zderzeniem tych kontynentów związane było zamknięcie zbiornika morskiego, który w swoim podłożu miał skorupę oceaniczną i powstanie wysokiego grzbietu górskiego.